OTP là gì? Tầm quan trọng của mã OTP trong giao dịch ngân hàng

Mã xác thực OTP (One Time Password) sẽ được thực hiện ở bước cuối cùng của các hoạt động giao dịch trực tuyến để xác thực danh tính, bảo vệ an toàn cho tài khoản người dùng. Tuy nhiên, hiện nay nhiều kẻ gian lợi dụng mã xác thực này để chiếm đoạt tài sản hoặc đánh cắp thông tin. Để bảo vệ tài khoản của bạn một cách tốt nhất, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu sâu hơn về mã OTP và cách sử dụng an toàn nhé!

Tìm hiểu mã OTP là gì?

Mã OTP (Viết tắt của cụm từ One Time Password) hay còn gọi là mật khẩu sử dụng một lần. Đây là một dãy số hoặc ký tự do ngân hàng tạo ra và gửi đến số điện thoại hoặc ứng dụng Mobile banking của chủ thẻ để xác nhận giao dịch. Thông thường, mã OTP này thường có 4 – 6 chữ số ngẫu nhiên và thời gian hiệu lực từ 30 giây đến 120 giây. Sau khoảng thời gian này, mã OTP sẽ hết hiệu lực, bạn sẽ không thể tái sử dụng lại mã này và cần tạo mã mới để thực hiện giao dịch.

Tại sao mã OTP lại quan trọng trong các giao dịch ngân hàng trực tuyến?

Mã OTP đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc bảo mật các giao dịch ngân hàng trực tuyến. Khi thực hiện giao dịch online, mã OTP sẽ được gửi về điện thoại. Dưới đây là những lợi ích của mã OTP đem lại cho người dùng:

• Đảm bảo chính chủ thẻ đang thực hiện giao dịch: Mã OTP sẽ được gửi về số điện thoại mà khách hàng đăng ký khi mở tài khoản ngân hàng. Do đó, chỉ có chủ tài khoản mới có thể xác nhận mã OTP để xác thực giao dịch.
• Tăng cường tính bảo mật cho tài khoản: Mã OTP là một lớp bảo vệ thứ hai bên cạnh mật khẩu truyền thống, chỉ được dùng 1 lần và có hiệu lực trong thời gian ngắn. Khi kẻ xấu tấn công tài khoản, việc không có mã OTP cũng như thời gian có hiệu lực của mã quá ngắn giúp ngăn chặn kẻ xấu tìm cách lấy mã OTP để thực hiện các giao dịch.
• Hạn chế rủi ro lộ thông tin: Mã OTP là lớp bảo mật bổ sung, kết hợp với mật khẩu tạo thành một lớp bảo mật hai yếu tố. Điều này giúp hạn chế rủi ro kẻ xấu truy cập, đánh cắp thông tin tài khoản và bảo vệ tài sản của người dùng.

Tóm lại, mã OTP là một công cụ bảo mật hiệu quả giúp bảo vệ tài khoản ngân hàng của bạn khỏi những rủi ro tiềm ẩn. Việc sử dụng mã OTP một cách đúng cách sẽ giúp bạn yên tâm hơn khi thực hiện các giao dịch trực tuyến.

Các loại mã OTP phổ biến hiện nay

Hiện nay, có bốn loại mã OTP phổ biến bao gồm SMS OTP, Smart OTP, Voice OTP và Token. Dưới đây cùng tìm hiểu đặc điểm của từng loại mã OTP:

• SMS OTP: Đây là loại mã OTP phổ biến, được nhiều ngân hàng tại Việt Nam sử dụng. Người dùng nhận mã qua tin nhắn gửi đến số điện thoại đã đăng ký. Ví dụ, khi thực hiện giao dịch thanh toán trực tuyến qua thẻ ATM nội địa, bạn sẽ cần nhập mã OTP gửi đến điện thoại để hoàn tất giao dịch.
• Token: Đây là thiết bị điện tử được ngân hàng cung cấp khi bạn mở tài khoản thanh toán. Không giống như SMS OTP, mã OTP từ Token có thể sử dụng mà không cần kết nối mạng. Nhiều ngân hàng hiện nay cung cấp dịch vụ Token để tăng cường bảo mật, nhưng bạn có thể phải trả thêm phí để sở hữu thiết bị này.
• Smart OTP: Mã OTP được tạo ra từ ứng dụng mà bạn có thể cài đặt ngay trên điện thoại thông minh. Sau khi đăng ký tài khoản trên ứng dụng và kích hoạt thành công, ứng dụng này sẽ tự động cấp mã OTP khi cần xác nhận giao dịch.
• Voice OTP: Đây là hình thức cấp mã OTP thông qua việc hệ thống tự động gọi đến số điện thoại mà bạn đăng ký sử dụng để cung cấp mật khẩu dùng 1 lần theo file ghi âm sẵn.

Các loại mã OTP này đều quan trọng trong việc bảo mật giao dịch, đặc biệt trong ngân hàng và thanh toán trực tuyến. Chúng giúp ngăn ngừa rủi ro lộ thông tin tài khoản và tấn công từ hacker, mang lại sự an tâm cho người dùng khi sử dụng các dịch vụ tài chính trực tuyến. 

Bên cạnh đó, kể từ ngày 1/7/2024 các ngân hàng đã yêu cầu khi thực hiện có giao dịch từ 10 triệu đồng trở lên, ngoài mã OTP ra còn yêu cầu xác nhận giao dịch bằng sinh trắc học như nhận diện khuôn mặt, vân tay, võng mạc,… của người dùng. Điều này giúp tăng cường khả năng bảo mật tài khoản trong thanh toán trực tuyến.

Những trường hợp nào cần nhập mã OTP?

Mã OTP được gửi đến bạn trong những trường hợp cần xác thực danh tính, đặc biệt trong các giao dịch trực tuyến liên quan đến các hoạt động tài chính.

• Giao dịch ngân hàng trực tuyến: Chuyển tiền, thanh toán hóa đơn, đăng nhập vào tài khoản ngân hàng…
• Mua sắm trực tuyến: Thanh toán bằng thẻ ngân hàng, ví điện tử trên các trang thương mại điện tử.
• Đăng nhập vào các ứng dụng, dịch vụ quan trọng: Email, mạng xã hội, các ứng dụng tài chính…
• Thay đổi thông tin cá nhân: Cập nhật số điện thoại, địa chỉ, mật khẩu…

Bất cứ khi nào bạn nhận được mã OTP, hãy nhập mã một cách chính xác, đúng giao dịch và trên đúng trang web nhằm đảm bảo an toàn cho giao dịch của bạn.

Hướng dẫn cách lấy mã OTP trên điện thoại đơn giản, nhanh chóng

Cách lấy mã OTP qua SMS

Mã SMS OTP được sử dụng phổ biến trong các giao dịch hiện nay nhằm xác minh danh tính người dùng. Cụ thể các bước lấy mã OTP qua SMS như sau:

• Bước 1: Mở ứng dụng Mobile Banking hoặc truy cập trang web Internet Banking của ngân hàng bạn đang sử dụng tiến hành đăng nhập.
• Bước 2: Tìm và chọn giao dịch mà bạn muốn thực hiện (ví dụ: chuyển tiền, thanh toán hóa đơn, nạp tiền điện thoại…). Sau đó, nhập thông tin giao dịch như tên ngân hàng, số tài khoản, số tiền, lời nhắn,… và bấm xác nhận để lấy mã SMS OTP
• Bước 3: Kiểm tra điện thoại của bạn. Bạn sẽ nhận được một tin nhắn SMS từ ngân hàng chứa mã OTP. Để hoàn tất giao dịch trực tuyến người dùng chỉ cần nhập mã OTP đó.

Ngoài ra, bạn cần lưu ý nhập mã OTP trong thời gian quy định để hoàn tất giao dịch. Nếu thời gian nhập mã OTP SMS vượt quá quy định, người dùng có thể chọn “Gửi lại” trên màn hình giao dịch.

Cách lấy mã Smart OTP

Khác với mã SMS OTP, mã OTP được tạo và hiển thị nhanh chóng ngay trên ứng dụng mà không cần chờ đợi tin nhắn SMS. Để lấy mã Smart OTP, bạn tiến hành thực hiện theo các bước sau:

• Bước 1: Đăng nhập vào ứng dụng Mobile Banking/Internet Banking, chọn giao dịch cần thực hiện.
• Bước 2: Điền các thông tin thực hiện giao dịch và xác nhận giao dịch. 
• Bước 3: Mã Smart OTP được gửi đến và hiện ngay trên ứng dụng điện thoai. Bạn chỉ cần nhập mã để hoàn tất giao dịch.

Lấy mã OTP qua thiết bị Token

Token là một thiết bị điện tử/phần mềm được cấp riêng theo nhu cầu khi mở tài khoản ngân hàng. Mã OTP lấy từ Token thì không yêu cầu kết nối mạng, phù hợp với những người phải di chuyển hay hoạt động thường xuyên ở nơi nằm ngoài vùng phủ sóng. 

Cách lấy mã OTP qua thiết bị Token đơn giản: Thiết bị Token sẽ tự tạo mã OTP khi bạn thực hiện xác minh đến bước cuối. Lúc này, bạn chỉ cần nhập mã OTP hiện trên thiết bị Token và chọn xác nhật để hoàn tất giao dịch.

Cách lấy mã Voice OTP

Người dùng sẽ nhận được 1 cuộc gọi đến số điện thoại đăng ký và cung cấp mã Voice OTP. Lúc này, người dùng cần chú ý lắng nghe và ghi nhớ để nhập mã xác nhận chính xác.

Cách lấy mã OTP Voice chi tiết: Khi thực hiện giao dịch trên ứng dụng, người dùng nhận cuộc gọi từ hệ thống tự động ngân hàng cung cấp mã Voice OTP. Tiếp theo, bạn chỉ cần nhập mã Voice OTP đã nghe vào ứng dụng để hoàn thành giao dịch.

Tại sao không nhận được mã OTP gửi về điện thoại? Cách khắc phục

Việc không nhận được mã OTP không gửi về điện thoại là một tình huống khá phổ biến và có thể gây ra nhiều phiền toái khi thực hiện các giao dịch trực tuyến. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến và cách xử lý như sau:

• Tín hiệu mạng yếu: Nếu bạn đang ở khu vực có tín hiệu mạng yếu hoặc không ổn định, tin nhắn OTP có thể không đến được. Vì vậy, hãy khởi động lại thiết bị hoặc di chuyển đến khu vực có sóng mạnh hơn.
• Số điện thoại không chính xác: Hãy đảm bảo rằng số điện thoại bạn đã đăng ký với dịch vụ là chính xác và đang hoạt động.
• Hộp thư đến đầy: Nếu hộp thư đến của bạn đã đầy, bạn sẽ không thể nhận thêm tin nhắn mới, bao gồm cả mã OTP. Bạn nên kiểm tra hộp thư thường xuyên để xóa bớt tin nhắn.
• Chặn tin nhắn SMS: Kiểm tra xem bạn có vô tình chặn tin nhắn từ số gửi OTP hay không. Ngoài ra, một số ứng dụng bảo mật hoặc chặn tin nhắn rác có thể chặn cả tin nhắn OTP.
• Lỗi hệ thống của nhà cung cấp dịch vụ: Đôi khi, lỗi từ phía nhà cung cấp dịch vụ hoặc ngân hàng cũng có thể khiến mã OTP không được gửi đi. Trong trường hợp này, bạn cần chờ ngân hàng khắc phục lỗi.
• Điện thoại đang bật chế độ máy bay hoặc không làm phiền: Bạn cần phải đảm bảo rằng điện thoại của bạn không đang ở chế độ máy bay hoặc chế độ không làm phiền, vì điều này sẽ ngăn điện thoại bạn nhận tin nhắn.

Cách sử dụng mã OTP an toàn để bảo vệ tài khoản của bạn 

Mã xác thực OTP là một yếu tố quan trọng trong việc bảo vệ tài khoản ngân hàng của bạn. Để sử dụng mã OTP một cách an toàn và hiệu quả, hãy tuân thủ các quy định và hướng dẫn của ngân hàng. Dưới đây là một số lưu ý cần ghi nhớ:

• Không chia sẻ mật khẩu và mã OTP: Bất kể là bạn bè, người thân hay nhân viên ngân hàng, bạn không nên tiết lộ thông tin đăng nhập và mã OTP của mình. Đây là thông tin bảo mật chỉ dành riêng cho bạn, việc tiết lộ có thể dẫn đến rủi ro mất an toàn tài khoản.
• Tránh sử dụng thiết bị công cộng: Hạn chế thực hiện giao dịch ngân hàng trên các thiết bị công cộng. Nếu bắt buộc phải sử dụng, hãy chắc chắn rằng bạn đã đăng xuất và xóa lịch sử giao dịch trước khi rời đi, để bảo vệ thông tin cá nhân.
• Đổi mật khẩu thường xuyên: Việc thay đổi mật khẩu định kỳ là thói quen tốt để ngăn chặn các cuộc tấn công dò mật khẩu và bảo vệ tài khoản của bạn khỏi nguy cơ bị xâm nhập.
• Bảo vệ điện thoại của bạn: Không nên cho người khác mượn điện thoại của bạn và luôn cài đặt mật khẩu để tránh các truy cập trái phép. Điều này cũng giúp bảo vệ mã OTP của bạn hiệu quả.
• Xử lý khi mất điện thoại: Nếu điện thoại của bạn bị mất, hãy liên hệ ngay với ngân hàng để khóa chức năng SMS OTP và tài khoản. Việc này giúp ngăn chặn việc sử dụng mã OTP trái phép và bảo vệ tài khoản của bạn.
• Cẩn trọng với các cuộc gọi, tin nhắn lạ: Không cung cấp mã OTP cho bất kỳ ai qua điện thoại, tin nhắn, email, trừ khi bạn chắc chắn đó là từ ngân hàng hoặc dịch vụ mà bạn đang sử dụng. Hiện nay nhiều kẻ gian thường giả mạo nhân viên ngân hàng để lừa đảo người dùng, vì vậy bạn cần cảnh giác với các cuộc gọi tự xưng là nhân viêb ngân hàng.

Giải đáp một số thắc mắc khi sử dụng mã OTP trong giao dịch ngân hàng

Không có mã OTP có chuyển được tiền không?

Câu trả lời là không, nếu không có mã OTP thì bạn sẽ không thể thực hiện các giao dịch chuyển tiền hay thanh toán trực tuyến. Như đã nêu ở trên mã OTP (One Time Password) là một lớp bảo mật quan trọng, giúp bảo vệ tài khoản của người dùng. Khi bạn thực hiện các giao dịch quan trọng như chuyển tiền, hệ thống sẽ yêu cầu bạn nhập mã OTP để xác nhận rằng chính bạn đang thực hiện giao dịch đó. Vì vậy không có mã OTP đồng nghĩa với việc không có cách nào để xác minh danh tính của người thực hiện giao dịch.

Lỡ cung cấp mã OTP cho người khác phải làm sao?

Việc vô tình hoặc bị lừa cung cấp mã OTP cho người khác là một tình huống vô cùng nguy hiểm, có thể dẫn đến việc tài khoản của bạn bị chiếm đoạt. Dưới đây là những điều bạn cần làm ngay lập tức:

Gọi ngay cho ngân hàng:

• Liên hệ ngay với ngân hàng để thông báo về việc bạn đã cung cấp mã OTP cho người khác.
• Yêu cầu ngân hàng tạm khóa tài khoản của bạn để ngăn chặn kẻ gian thực hiện giao dịch.

Cài đặt lại mật khẩu cho các dịch vụ khác:

• Đổi ngay mật khẩu đăng nhập và các mật khẩu liên quan khác.
• Kiểm tra các dịch vụ liên kết: Nếu bạn đã sử dụng cùng một mật khẩu cho các dịch vụ khác, hãy thay đổi tất cả ngay lập tức.
• Để tăng cường bảo mật, hãy bật tính năng xác thực hai yếu tố cho các tài khoản quan trọng.

Báo cáo với cơ quan công an:

• Đến cơ quan công an gần nhất để làm đơn trình báo về việc bị lừa đảo.
• Cung cấp cho cơ quan công an các thông tin liên quan như số điện thoại của kẻ gian, nội dung cuộc gọi, tin nhắn,… nếu có.

Mã OTP có bị hack không? Có an toàn không?

Mã OTP được thiết kế để tăng cường độ bảo mật cho các giao dịch trực tuyến vì vậy cực kỳ an toàn và không bị hack được. Tuy nhiên nếu bạn cung cấp mã OTP cho người khác có thể khiến tài khoản bị hack, dẫn đến đối tượng xấu lợi dụng và thực hiện các hành vi trái phép và bị mất tiền oan.

Vậy làm sao để biết mã OTP của mình có bị đánh cắp không, thì u trả lời cho bạn là nên thường xuyên kiểm tra các giao dịch trên tài khoản của mình. Nếu phát hiện bất kỳ giao dịch nào không phải do bạn thực hiện, hãy liên hệ ngay với ngân hàng hoặc nhà cung cấp dịch vụ.

Bài viết trên đã giải đáp giúp bạn thắc mắc “Mã OTP là gì? Những lưu ý khi sử dụng mã OTP”. Hy vọng bài viết này có ích đối với bạn. Bạn cũng có thể tham khảo dịch vụ Mở tài khoản ngân hàng online VPBank với những lợi ích như: Không cần phải đến trực tiếp ngân hàng, miễn phí tài khoản số đẹp, miễn phí mọi giao dịch chuyển tiền online,… Đừng quên theo dõi các bài viết tiếp theo của VPBank để cập nhật thêm nhiều sản phẩm mới nhé.

Qua nội dung trên hy vọng đã giúp bạn giải đáp thắc mắc về mã OTP là gì và những lưu ý khi sử dụng mã OTP trong các giao dịch trực tuyến.